Prof. dr hab. inż. Aleksander Lisowski
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego
Oferta rynkowa ciągników oraz współpracujących z nimi narzędzi i maszyn rolniczych, a także samojezdnych maszyn i urządzeń technicznych stosowanych w rolnictwie jest zróżnicowana i ciągle dostosowywana do potrzeb rolników. Ze względu na ekonomikę skali produkcji, zarówno odnoszącą się do obszaru wytwarzania produktów, jaki ich użytkowania firmy globalne John Deere, CNH, Agco, Claas, a także polskie Unia Group, Metal-Fach, Sipma oferują coraz większe maszyny rolnicze, o większych wymiarach gabarytowych i masie. Dostępność maszyn rolniczych dla rolników małych gospodarstw jest ograniczona, co wynika również z funkcjonalności elementów i zespołów roboczych, pracujących w środowisku glebowym lub z materiałem roślinnym, które cechują się właściwościami fizycznymi, zmniejszającymi możliwość miniaturyzacji sprzętu. Przykładowo, aby zapobiec owianiu słomy na bębnie młócącym, jego średnica powinna być co najmniej 450 mm. Oprócz szerokiej gamy maszyn rolniczych stosowanych w tradycyjnych technologiach, firmy oferują maszyny do specjalnej produkcji roślinnej lub zwierzęcej. Tą niszową produkcją zajmują się na ogół firmy mniejsze, lepiej przygotowane do wytwarzania wyrobów o krótszej serii i łatwiej adaptujących się do zmieniającego się rynku. Do tej grupy maszyn można zaliczyć sprzęt wykorzystywany w uprawie ekologicznej roślin i warzyw lub w produkcji roślin przemysłowych bądź energetycznych.
W stronę automatyzacji
Kierunkiem rozwoju w technice rolniczej jest wprowadzanie automatyzacji procesów roboczych wykonywanych przez elementy i zespoły maszyn. Jest to związane z potrzebą dostosowania się systemów wykonawczych do naturalnej zmienności warunków pracy, wynikającej ze zróżnicowania osobniczego, geograficznego i temporalnego plantacji roślinnych oraz ich środowiska. Te inteligentne maszyny będę dominowały w ofercie firm globalnych, które wprowadzają rozwiązania techniczne z przemysłu samochodowego, a nawet kosmicznego, przez wdrażanie robotyki umożliwiającej rozwój autonomicznych systemów prowadzenia ciągników i maszyn wzdłuż zadanego toru. W tym celu wykorzystuje się nawigację satelitarną GPS, pozwalając na coraz precyzyjniejsze pozycjonowanie agregatów przez systemy RTK-GPS lub liczne optyczne i akustyczne czujniki znajdujące zastosowanie jako standardowe wyposażenie maszyn.
Z korzyścią dla wszystkich
Do kierunków badawczych, zmierzających do wprowadzania innowacji i doskonalenia konstrukcji urządzeń technicznych można zaliczyć zwiększenie bezpieczeństwa i ułatwienie obsługi, ograniczenie negatywnego oddziaływania na zdrowie człowieka i środowisko naturalne, poprawienie funkcjonalności, niezawodności przez zastosowanie lepszych materiałów na elementy szybko zużywające się, obróbki cieplno-chemicznej lub powierzchniowo-plastycznej, a także wyposażenie agregatów w napędowe układy elektryczne lub układy hybrydowe, realizujące dokładniejsze sterowanie zespołami roboczymi. Rolnicze urządzenia techniczne pozwalają na wprowadzanie energooszczędne i bezpiecznie dla środowiska metody uprawy roli i siewu, zwiększenie wydajności pracy agregatów rolniczych, w tym zwiększenie prędkości ich ruchu roboczego, energie odnawialne, w tym biopaliwa, wykorzystanie plazmy niskotemperaturowej i pól magnetycznych wysokiej częstotliwości do dezynfekcji produktów rolniczych i w przechowalnictwie żywności oraz zbóż, recykling zużytych oraz skażonych chemicznie elementów maszyn rolniczych.